Archie de Ceuninck van Capelle

∗ 18 november 1911 † 9 mei 2011

Bijna het eeuwige leven. Ouder dan 100 zou hij worden. Dat was mijn verwachting bij vader. Opa, zijn eigen vader, was tenslotte 102 geworden. De gezondheid was redelijk, de geest glashelder, zijn rijbewijs weer verlengd tot minimaal 2012. Dan zou hij de 100 al gepasseerd zijn. De oudste Nederlander met een rijbewijs! Gelukkig reed hij alleen nog maar een bekend stukje in Hoorn. De snelweg was door de kinderen verboden terrein verklaard.

Als je afscheid moet nemen van een te vroeg gestorven dierbare, een partner of kind, is het verdriet groot. Bij een oude opa of oma is het vaak anders. Door ziekte en eenzaamheid lijkt het einde soms ook bevrijdend. ’Het is goed zo’ wordt er dan gezegd, of: ’hij wilde zelf niet meer’.

Voor mijn vader gold dat allemaal niet, wel wat kwaaltjes, maar niet levensbedreigend. Soms had hij wel moeite met de avonden, zeker na het overlijden van zijn vrouw Lenie, die hij – al op hoge leeftijd! – liefdevol jarenlang verzorgde toen zij dement was geworden.
Niemand dacht dat het leven van deze hoogbejaarde zou aflopen. Hij had nog zoveel te vertellen, ook over de actualiteit, schreef zijn memoires en een uniek religieus boekje, dat op internet werd gezet (’ Een ander scheppingsverhaal’). Hij was een onuitputtelijke bron van verhalen. Verhalen die ’de eeuw van mijn vader’ in al zijn kleuren en heftigheid illustreerden.

Uit een welvarend koloniaal nest in het toenmalige Nederlands-Indie, ging hij helemaal alleen naar Amsterdam om te studeren. Na de studie weer terug, getrouwd met zijn Lenie, uit Amsterdam. Ze leefden een paar jaar gelukkig met hun eerste kind, mijn zus Hanneke. Maar al snel brak de oorlog uit en werd het gezin wreed gescheiden: mijn vader in Japanse krijgsgevangenkampen en Lenie met Hanneke in vrouwenkampen. Na vijf jaar van ontberingen en onzekerheid over het lot van de ander kwam via de Rode Kruis post het verlossende woord: ze leefden nog en zouden weer herenigd worden! Maar toen brak de opstand uit en werd Nederlands-Indie de republiek Indonesië. Nieuwe bedreigingen en angstige gebeurtenissen. De huizen en het land gingen verloren. De familie kwam berooid aan in Nederland en moest helemaal opnieuw een bestaan opbouwen.

Mijn vader werd een alom gerespecteerd leraar in Hoorn. De ontberingen hadden hem niet klein gekregen. Eindelijk vond het gezin rust en veiligheid. We leefden in onwetendheid en zorgeloosheid. Pas later toen we volwassen waren kregen we mondjesmaat de verhalen te horen en realiseerden ons wat onze ouders hadden doorgemaakt.

Na zijn overlijden moet ik het doen met de memoires en de herinnering aan de vele, soms hoog oplopende discussies over de politiek en vooral ook het geloof. Vaak was ik het niet met hem eens, maar altijd kreeg je ontzag voor zijn eruditie en levenservaring. En dat werd niet minder bij het ouder worden.
Zo’n vader wens je het eeuwig leven. Hij werd 99 jaar, heel snel en onverwacht was het gebeurd. Een virulente maagkanker kreeg hem eronder. Zijn lange en indrukwekkende leven zat erop. Te vroeg moesten we afscheid nemen.

Naschrift:
Met voldoening kijk ik terug op de dag dat we afscheid namen en mijn vader in het graf van mijn moeder werd bijgezet. De aanwezigheid van de vele bekenden, familie en vrienden die hem de laatste eer bewezen deed ons goed en illustreerde ook de betekenis van mijn vader voor anderen. Het was te vroeg, maar het afscheid was goed.

Chris de Ceuninck van Capelle