Jan Commandeur

∗ 3 april 1928 † 15 augustus 2014

We hadden het al zien aankomen en onafhankelijk van elkaar hadden we aan ‘boven’ gevraagd: “Kom hem alsjeblieft halen”. Want het was klaar voor hem. Het leven had hem veel gebracht. Mooie dingen, zoals zijn grote gezin en vele kleinkinderen. Ook nare als de vroege dood van zijn moeder, eerste vrouw, oudste zoon en dochter.
De laatste 11 maanden in het verzorgingshuis waren zwaar voor ons allemaal. Toch was, achteraf beschouwd, ieder bezoek een stapje in het afscheidsproces. Het licht in zijn ogen dat ik tijdens mijn laatste bezoeken in flitsen mocht zien, draag ik nog altijd bij me.

De dag van zijn overlijden was hij niet lekker. Onze tweede moeder belde dat door naar mijn oudste broer na haar bezoek die ochtend. Reden voor hem om meteen naar vader toe te gaan. Intuïtief had hij aangevoeld dat dit nog wel eens het laatste bezoek kon zijn. Na toch nog een broodje aan tafel zakte vader op de transfer naar bed rustig weg.
Samen met mijn oudste zus en een verzorgende gaf ik pa de laatste zorg. Mooi om te doen. Hij werd weer de waardige man in pak die we al een tijdje niet meer hadden gezien.

Vader lag thuis opgebaard. Dat was fijn, omdat er zoveel momenten waren om even bij hem te kunnen zijn.
De twee condoleancemomenten die we hadden gepland waren overweldigend door het bezoek van zoveel mensen. Wat doet het goed als mensen de moeite nemen om te komen of op een andere manier laten weten dat ze aan je denken en meeleven. En wat mooi dat een mens op die leeftijd nog zovelen bij elkaar brengt!

Als dochters hebben we de afscheidsbijeenkomst samengesteld. Ik heb dat ervaren als een hele dankbare en eervolle taak. Vader hield erg van klassieke muziek en heeft me als jong kind daarmee kennis laten maken. In de uitvaartdienst hadden we het geluk dat het koor dit ten gehore kon brengen. Het Lacrymosa en Laudate Dominum van Mozart en het Halleluya van Händel waren voor mij de hoogtepunten en brachten allerlei beelden van vroeger in me naar boven.

Zeer bijzonder was dat we als kinderen onafhankelijk van elkaar met eigen teksten voor de uitvaartdienst kwamen. Zo kreeg de afscheidsdienst een heel persoonlijk en door ieder gedragen karakter. Samen met de gezangen en prachtige woorden van de pastor werd het een zeer ontroerend en hartverwarmend afscheid.

We droegen de kist met de kinderen. Een echt laatste eerbetoon. Vader kwam in het graf waar onze moeder en zus al jaren eerder waren begraven. Zeer ontroerend om daar weer te staan. Nu met een zoveel grotere familie dan toen, maar vooral met een zoveel vrediger en aanvaardend hart. Bij de prachtige tekst “Ik geef me over” brak er een zonlicht door dat ons even met de hemel verbond en naar mijn gevoel vader in zich opnam.

Een Koninklijke uitvaart. Zo heb ik het afscheid van deze bijzondere man ervaren. Hij werd 85 jaar.
Bernadette Commandeur