Het afscheid van Jaap Spaan

Op 23 november 2005 is Jaap plotseling aan een hartstilstand overleden. Na onze ochtendkus ging ik naar mijn werk en kon hij als vutter nog even doorslapen. Waarschijnlijk is een uur later het vreselijke gebeurd. Mijn enige troost is dat hij het zelf totaal niet heeft gemerkt. Toen ik hem vond lag hij er volkomen ontspannen bij, geen spoor van pijn of paniek.
Radeloos gebeld: 112, de buurvrouw en de kinderen. Geen ambulance want Jaap was al steenkoud. Een arts kwam om de doodsoorzaak vast te stellen.
Contact opgenomen met Martien Weel, de uitvaartbegeleider. Hij, goede vrienden en familie kwamen onmiddellijk.
Met Martien hebben we steeds doorgenomen wat er moest gebeuren. We hebben Jaap gewassen en aangekleed in zijn mooie warme Noorse trui. Jaap moest zolang mogelijk thuisblijven gewoon in bed. Beneden was een mooie ruimte naast de slaapkamer. Zo was hij ‘s nachts ook nog dicht bij me. Jaap was een publieke figuur met veel contacten. Veel mensen zouden afscheid van hem willen nemen.
We wilden het thuis voor de mensen die ons na stonden. Twee middagen, geen lange rijen. Daarnaast was er mogelijkheid tot condoleren in het crematorium. Tot slot konden de mensen afscheid van Jaap nemen tijdens de afscheidsbijeenkomst. Tot het einde toe kon men Jaap zien (alsof hij sliep…)
Bij de rouwadvertentie in de krant zijn foto. Diezelfde dag was er een in memoriam van Jaap, met dezelfde foto. Dat deed ons erg goed.
Veel bloemen, mensen en praten over Jaap. Veel verdriet en soms lachen om anekdotes. Na de avondcondoleance ging Jaap weer mee naar huis, met mij in de auto.
Tijdens de druk bezochte afscheidsdienst hebben verschillende vrienden van Jaap gesproken. Er is trompet voor hem gespeeld. Heel mooi en indrukwekkend. De kinderen hebben over Jaap verteld en als laatste ikzelf over hem en ons leven samen. Dat was hij waard.
Samen hebben wij zijn kist gesloten. Tot het eind toe bij hem…
We kijken met voldoening terug op deze laatste dagen met Jaap.
Jaap is volgens zijn wens gecremeerd. Zijn as verstrooid in het IJsselmeer. Ik wilde nog iets van hem bij me thuis houden. Via internet vonden we een site over glazen kunsturnen. Van massief glas werd een kunstobject gevormd, waarin een deel van de as werd verwerkt. Gekozen voor een soort golf, in de kleuren van het IJsselmeer. Hij staat nu in de tuin. Het licht speelt ermee… De Golf kan mee als ik ooit ga verhuizen.
Veel contact met de kinderen. Eten, praten, er zijn voor elkaar.
Veel lieve vriendinnen. Samen fietsen, lopen, praten.
Ben veel in beweging en buiten: “sporten, werken in de tuin, lopen op de dijk”, het is een vorm van overleven en reguleert mijn onrust.
Elke avond schrijf ik in een dagboek aan Jaap de dag van me af. Ik uit hierin emoties, waarmee ik een ander niet wil belasten. Kijk terug op de dag, ter compensatie van mijn toegenomen vergeetachtigheid. En houd Jaap zo nog een beetje bij me.
Na 21 maanden nog steeds verdriet maar minder emotioneel. Meer een gevoel van heimwee. Ben niet boos op het lot. Het treft immers nog zoveel anderen. Ik mis Jaap, maar ben blij met de gelukkige jaren samen. We stelden niets uit tot later, genoten van het hier en het nu. Jaap heeft veel uit het leven gehaald. Het was alleen veel te kort.
Samen met mijn dierbaren pak ik het leven weer zo goed mogelijk op. Ik ga op pad, onderneem dingen, probeer plezier te hebben in mooie momenten.
We denken dat Jaap dat ook zo gedaan en gewild zou hebben.

Wil Spaan-Berkheij