Het afscheid van onze moeder

Nellie Veldhuis – Mak

∗ 22 september 1928 † 11 januari 2010

In januari 2010 is onze moeder overleden. Bijna 25 jaar geleden werd bij haar multiple sclerose (MS) vastgesteld. Bij deze ziekte wordt het zenuwstelsel aangetast, waardoor steeds meer verlammingen optreden. Soms gaat de achteruitgang heel snel, soms staat het jaren stil, maar één ding is zeker: het lichaam kan steeds minder.

Eind december kreeg onze moeder de zoveelste aanval. Aanvankelijk leek het een zware blaasontsteking, maar de medicijnen sloegen niet aan. Een paar dagen later kreeg ze opnieuw een aanval. De verzorgende, die toevallig bij haar was, dacht op dat moment dat ze overleed. Moeder kwam weer bij, maar het enige restje kracht dat ze nog over had, in haar armen, was nu ook verdwenen, zodat ze niet meer zelf kon eten en drinken. De pijn die ze had, en de wetenschap dat er weer een lange herstelperiode aankwam, maakten dat ze niet meer verder wilde.
De huisarts, die haar hele ziektetraject al had meegemaakt, werd er de volgende ochtend bij gehaald, en het euthanasietraject werd opgestart. Dit werd met grote zorgvuldigheid uitgevoerd: de huisarts had een intensief gesprek met haar, een tweede – onafhankelijke – arts sprak haar daarna uitgebreid onder vier ogen. Ook al heb je een euthanasieverklaring, op het moment dat je er gebruik van wilt maken, moet je zelf in staat zijn dit aan te geven, een zogenaamde “redelijke afweging” kunnen maken.

De paar dagen die ons nog samen gegeven waren, werden goed besteed. We organiseerden een moment waarop de (schoon)broers en -zussen van onze moeder persoonlijk afscheid konden nemen. Alle verzorgenden en verplegenden kwamen nog even langs. We hebben wat afgehuild met ze, maar wat deed hun medeleven ons goed! Wij – haar kinderen en kleinkinderen – hebben allemaal nog een persoonlijk onderonsje met haar gehad. En verder konden we samen al heel veel regelen voor het afscheid. De laatste dag hebben we vooral veel gelachen. Want ze wilde wel “lachend ten onder gaan”! Heel onwerkelijk, maar we hadden het niet willen missen.

Onze uitvaartverzorger voelde al snel aan hoe de onderlinge sfeer was. Liet ons rustig vertellen, overleggen en afspreken. Deed regelmatig suggesties als wij ergens onzeker over waren of als wij er niet uit kwamen. Ook stelde hij ons in de gelegenheid om samen onze moeder te verzorgen en op te baren. Dit werd als iets heel moois ervaren. Verder zorgde hij voor een kapster/make-up artist, die haar er aan de hand van een foto heel stil maar verzorgd liet uitzien.

De condoleance in het verzorgingstehuis en de crematie zelf verliepen erg mooi. Aan het eind van de bijeenkomst in het crematorium sloten wij zelf de kist. Hierna gingen wij met de kleinkinderen rondom de kist staan en klonk een toepasselijk muziekstuk, waarna de kist langzaam afzakte. Een heel emotioneel maar prachtig, afsluitend moment.

N.V.