Het afscheid van Ria

Eind februari 2006 kregen we te horen dat mijn vrouw Ria ernstig ziek was en dat ze binnen vier maanden zou overlijden. Ze leed aan een kwaadaardige hersentumor, een behandeling of operatie was niet meer mogelijk. Een dag na de opname in het ziekenhuis waar een scan van haar hoofd was gemaakt, werden we apart geroepen. Waar ik al bang voor was werd bevestigd. Ik raakte geheel over mijn toeren terwijl mijn vrouw er bij zat van wat heb jij nou. Het was net of het niet tot haar doordrong. Het besef kwam pas een paar uur later.

Ik heb haar zoveel en zo lang mogelijk zelf verzorgd in ons eigen huis aan de Vollerswaal, wel met hulp van thuiszorg. Drie weken voor haar overlijden is ze overgebracht naar het hospice in Hoorn. Dit was bij ons bijna om de hoek. Naast de goede verzorging en persoonlijke aandacht die ze daar kreeg, was ik ook zoveel mogelijk bij haar. Ik ging alleen naar huis om te slapen. De korte tijd dat zij nog te leven had, wilde ik zoveel mogelijk alles zelf blijven doen. Haar in bad doen en aankleden, tanden poetsen en haar benen masseren met massageolie, dat vond ze echt heerlijk. Ook de kinderen probeerden zoveel mogelijk te komen om in die korte tijd dat ze nog leefde bij haar te zijn. Het allermoeilijkste van deze periode is dat ze totaal veranderde, zowel karakter als haar uiterlijk. Kenmerk van deze ziekte.

Op 6 juni is zij overleden. Mijn dochter Astrid, ik en Lydia een van de verzorgsters waren bij haar. Astrid wilde weg, ze kon het even niet meer aan. Ik ben met haar gaan wandelen. Na vijf minuten werden we gebeld dat we snel terug moesten komen. In die paar minuten dat we weg waren is zij overleden, het moest zo zijn, anders kon zij niet loskomen van ons.

Ria lag thuis in een witte kist opgebaard, boven in haar eigen werkkamer, dat was haar wens. Aan de ene kant was het heel mooi om haar thuis te hebben, aan de andere kant was het ook zwaar, het is zo dubbel. Met Martien Weel hebben we de hele begrafenis doorgesproken. Hij ging uit van onze wensen en gaf goede adviezen. Het is een bijzondere plechtigheid geworden waarin al onze wensen tot uiting kwamen. Ook de bloemen, de rouwkaarten, de auto, alles was perfect verzorgd. De grootste wens van mijn Ria was dat ik voor haar zou zingen en gitaar zou spelen tijdens de plechtigheid in de kerk. Ik weet niet of ik dat wel kan opbrengen, zei ik, maar zij verzekerde me dat ze mij de kracht zou geven om het te doen. Samen met mijn broer Jos speelde ik Tears in Heaven van Eric Clapton en het ging perfect. Iedereen die binnen kwam kreeg een kaarsje die werd ontstoken bij de kist en rond haar neer gezet. Zo mooi en liefdevol.

Vanuit de Noorderkerk aan het Kleine Noord gingen we naar de begraafplaats aan de Drieboomlaan. Ria in de rouwauto en wij lopend er achteraan. Het was een hele mooie processie. Ria ligt begraven op een mooi plekje onder de bomen, helemaal haar wens. Ik heb mijn leven weer opgepakt en ga nog steeds veel naar haar graf. Het feit wij spiritueel waren (zijn) en het voor ons zeker is dat na het overlijden een nieuw leven begint, heeft mij erg gesterkt in mijn rouwproces. Regelmatig laat ze haar aanwezigheid aan mijn voelen, zij geeft mij kracht en stuurt mij bij in de beslissingen die ik in mijn leven moet nemen. Voor mij zelf weet ik dan ook dat haar laatste levensfase, het afscheid, de begrafenis, en haar laatste rustplaats haar een heel blij gevoel hebben gegeven. Door de goede en persoonlijke begeleiding kan ik na twee jaar zeggen: Het had niet mooier kunnen zijn.

Peter Bormann